Nước mắm là một sản phẩm hữu hình, nhưng giá trị cốt lõi của nước mắm Việt Nam lại nằm ở những tri thức, kỹ năng và tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Từ cách ủ chượp, pha chế, đến nghệ thuật sử dụng nước mắm trong từng món ăn bao gồm mắm cá, mắm tôm, mắm tép, mắm cua, mắm cáy, mắm còng hay mắm ba khía tất cả hợp thành văn hóa nước mắm, một di sản ẩm thực phi vật thể đặc sắc của người Việt.
Nước mắm – Di sản văn hóa phi vật thể trong đời sống người Việt
Hiện nay, Việt Nam đã có 15 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh, nhưng vẫn chưa có di sản nào gắn trực tiếp với ẩm thực. Đây là một khoảng trống đáng suy ngẫm đối với một quốc gia hơn 100 triệu dân, có cộng đồng người Việt sinh sống trên khắp năm châu, và được nhiều chuyên gia ẩm thực quốc tế dự báo sẽ trở thành “nhà bếp của thế giới” trong tương lai. Và trong “nhà bếp của thế giới” ấy, chai nước mắm chính là hồn cốt. Dù ở bất cứ nơi đâu, người Việt vẫn mang theo ký ức về nước mắm – thậm chí mang theo cả chai nước mắm trong hành lý khi ra nước ngoài, dù chỉ là một chuyến công tác ngắn ngày. Những giai thoại ấy không chỉ nói lên thói quen ẩm thực, mà còn phản ánh sợi dây văn hóa bền chặt gắn kết người Việt với bản sắc dân tộc.
Chính vì vậy, việc xây dựng hồ sơ văn hóa nước mắm Việt Nam như một di sản văn hóa phi vật thể không chỉ là câu chuyện của một loại gia vị, mà là hành trình gìn giữ và tôn vinh tri thức dân gian, tập quán ẩm thực và bản sắc Việt đã được hun đúc qua hàng trăm năm lịch sử.
Nghề làm nước mắm truyền thống Và Giá Trị Bản Địa Đặc Sắc
Nước mắm Việt Nam không chỉ có lịch sử lâu đời, mà còn được tạo nên từ một quy trình công phu và tinh tế bậc nhất trong văn hóa ẩm thực dân gian. Từ khâu chọn cá tươi theo mùa, tỷ lệ muối chuẩn xác, đến quá trình ủ chượp, lên men tự nhiên và rút nỏ kéo dài suốt nhiều tháng, thậm chí cả năm trời, mỗi giọt nước mắm ngon đều là kết tinh của thời gian, kinh nghiệm và sự chăm chút tỉ mỉ. Những bí quyết ấy được truyền nghề qua bao thế hệ, trở thành sinh kế bền vững của biết bao cộng đồng ven biển, đồng thời nuôi dưỡng cảm hứng trong dân ca, ca dao, thi ca và đời sống tinh thần của người Việt. Chính chiều sâu lịch sử, tri thức bản địa và giá trị văn hóa được lưu truyền ấy đã làm nên bản sắc riêng biệt của văn hóa nước mắm Việt Nam.
Bảo tồn và phát huy giá trị nước mắm trong bối cảnh hiện đại
Trong bối cảnh công nghiệp hóa và toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, nước mắm truyền thống Việt Nam đang đứng trước không ít thách thức, từ sự cạnh tranh của sản phẩm sản xuất hàng loạt đến nguy cơ mai một tri thức nghề cổ truyền. Tuy nhiên, đây cũng chính là cơ hội để nhìn nhận lại giá trị cốt lõi của văn hóa nước mắm không chỉ như một sản phẩm ẩm thực, mà như một di sản văn hóa phi vật thể cần được tôn vinh, bảo tồn và tiếp nối. Việc gìn giữ phương pháp sản xuất truyền thống, song hành với truyền thông đúng đắn và quảng bá có chiều sâu, sẽ góp phần đưa nước mắm trở thành biểu tượng ẩm thực Việt Nam trên bản đồ thế giới, qua đó khẳng định bản sắc, trí tuệ và chiều sâu văn hóa của dân tộc Việt trong thời đại hội nhập.
Liên hệ
Nếu bạn đang tìm một sản phẩm vừa an toàn, vừa chất lượng, lại lưu giữ đúng tinh thần ẩm thực Việt, thì nước mắm truyền thống tại Hải Hương chính là lựa chọn xứng đáng đồng hành trong mỗi bữa ăn của gia đình bạn.
- 📱 Hotline: 0828 459 459
- 🏡 Địa chỉ: 60 Trần Quý Cáp, Phường Rạch Giá, Tỉnh An Giang.
